Pythonda lug’at to’plami eng ko’p foydalaniladigan va asosiy to’plamlardan biri hisoblanadi. Lug’at tartiblanmagan, o’zgaruvchan va index raqamiga egadir. Lug’at ham to'plam kabi qayrilma qavslar ichiga yoziladi, kalit so’zlar va qiymatlarga ega. Endi lug’atda oddiy bir dastur yozib ko’ramiz.
Lug’at to’plamida dict() konsruktoridan foydalanib xam kalit yuqoridagi to’plamni chiqarishimiz mumkin.
Dasturdagi kompyuter, klapan, institute so’zlari kalit so’zlar hisoblanadi, asus, elektr, tkti lar esa qiymatlardir. Masalan bizga tkti qiymati kerak bo’lsa biz institute kalit so’ziga murojaat qilamiz.
Bu qiymatni get funksiyasidan foydalanib quyidagicha olishimiz xam mumkin.
Lug’at ichidagi istalgan qiymatni boshqasiga o’zgartirishimiz mumkin. Buni quyidagicha amalga oshiramiz.
Lug’atdagi keyingi dasturimiz kalit so’zlar va qiymatlarni alohida chiqarish haqida bo’ladi. Bunda biz for va in operatorlaridan foydalanamiz. Dastur quyidagicha yoziladi.
Endi dasturni quyidagicha biroz o’zgartirib lug’atdagi barcha qiymatlarni chiqarishimiz mumkin.
Boshqa to’plamlar singari lug’atda xam bazi funksiyalar bir xil vazifani bajaradi. Masalan, to’plam uzunligini topishda boshqalari kabi len metodidan foydalaniladi, va hokozo. Endi siz bilan to’plamga yangi kalit so’z bilan qiymat kiritish dasturini yozib ko’ramiz.
Bundan tashqari, Pythonda, lug’at to’plamida xam foydalanishimiz mumkin bo’lgan bir nechta ichki metodlar mavjud. Ular quyidagilardan iborat.
Metod
Tavsif
clear()
Lug’atdagi barcha elementlarni olib tashlaydi
copy()
Lug’atni nusxalaydi
fromkeys()
Belgilangan kalit so’z va qiymat bilan lug’atni chiqaradi..
get()
Belgilangan kalit so’zning qiymatini chiqaradi. .
items()
Har bir kalit qiymati juftligi uchun kortejni o'z ichiga olgan ro'yxatni chiqaradi.
keys()
Lug’atning kalit so’zlarini o’z ichiga olgan ro’yxatni chiqaradi..
pop()
Belgilangan kalit so’z bilan elementni olib tashlaydi.
popitem()
So'ngi kiritilgan kalit qiymati juftligini olib tashlaydi
setdefault()
Belgilangan kalitning qiymatini chiqaradi. Agar kalit mavjud bo'lmasa: belgilangan qiymat bilan kalitni joylashtiradi.
update()
Lug'atni belgilangan kalit qiymat juftlari bilan yangilaydi
values()
Lug’atdagi barcha qiymatlar ro’yxatini chiqaradi
Keling endi siz bilan bu metodlardan foydalangan holda o’z dasturimizni yozib ko’ramiz. Masalan pop funksiyasidan foydalanib lug’atdagi istalgan kalit va qiymatni olib tashlashimiz mumkin.
Misol uchun copy operatoridan foydalanib lug’atimizni nusxalashimiz mumkin.
Lug’atning boshqa imkoniyatlaridan foydalanib o’zingiz dastur yozib ko’rishga harakat qiling. Umuman olganda Python to’plamlarining imkoniyatlari juda katta, bu to’plamlardan foydalanib yozilgan dasturlardan biz deyarli har kuni foydalanamiz. Biz kelgusi darslarimizda siz bilan bu to’plamlarda amaliy misollar ko’rib chiqamiz.
