MEXATRONIKA
  • KIRISH
  • MA'RUZA MATNLARI
    • 1. MEXATRONIKA TUSHUNCHASI
      • 1.1. Mexatronika nima?
      • 1.2. Mexatronikaga berilgan asosiy ta'riflar. Mexatronikaning uslubiy asosi.
    • 2. ALGORITM
      • 2.1. Algoritm tushunchasi
      • 2.2. Algoritmlarga sodda misollar.
      • 2.3. Algoritmning asosiy xossalari
      • 2.4. Algoritmni ifodalash usullari
      • 2.5. Savol va topshiriqlar
    • 3. DASTUR VA DASTURLASH TILLARI
      • 3.1. Dastur tushunchasi
      • 3.2. Algoritmik tillar
      • 3.3. Savol va topshiriqlar
    • 4. PYTHON DASTURLASH TILI SINTAKSISI
      • 4.1. Python dasturlash tili
      • 4.2. Nima uchun Python?
      • 4.3. Dasturlash muhitlari
      • 4.4. Python IDLE interfeysi
      • 4.5. Kalit so'zlar
      • 4.6. Identifikatorlar
      • 4.7. Amallar
      • 4.8. Savol va topshiriqlar
    • 5. О‘ZGARUVCHILAR VA О‘ZGARMASLAR, ASOSIY MA’LUMOT TURLARI. DASTUR STRUKTURASI.
      • 5.1. O’zgaruvchilar va o’zgarmaslar
      • 5.2. Butun va haqiqiy sonlar turi. Mantiqiy tur.
      • 5.3. Sonlar ustida arifmetik amallar. Matematik funksiyalar.
      • 5.4. Satr ma'lumot turi
      • 5.5. Kiritish va chiqarish operatorlari.
      • 5.6. Savol va topshiriqlar
    • 6. TARMOQLANUVCHI JARAYONLARNI DASTURLASH.
      • 6.1. Tarmoqlanuvchi jarayonlar
      • 6.2. Tarmoqlanuvchi jarayonlarga sodda misollar
      • 6.3. If operatori
      • 6.4. if - else operatori
      • 6.5. if - elif -else tarmoqlanishi
      • 6.6. Namunaviy misollar
    • 7. TAKRORLANUVCHI JARAYONLARNI DASTURLASH.
      • 7.1. While takrorlash operatori
      • 7.2. for takrorlanish operatori
      • 7.3. range funksiyasi
      • 7.4. Ichma-ich joylashgan takrorlanishlar
      • 7.5. Takrorlanishdan chiqish. Break va continue operatorlari.
      • 7.6. Namunaviy misollar.
    • 8. FUNKSIYALAR. GLOBAL VA LOKAL O'ZGARUVCHILAR.
      • 8.1. Funksiyalar.
      • 8.2. Global va lokal o'zgaruvchilar.
    • 9. KORTEJ VA RO'YXATLAR
      • 9.1. Ro'yxatlar
      • 9.2. Kortejlar
    • 10. LUG'AT VA TO'PLAMLAR
      • 10.1. To'plamlar
      • 10.2. Lug'atlar
    • 11. OBYEKTGA YO'NALTIRILGAN DASTURLASH.
      • 11.1. Sinf va obyekt
      • 11.2. Konstruktorlar.
  • AMALIY MASHG'ULOTLAR
  • LABORATORIYA MASHG'ULOTLARI
  • O'QUV-USLUBIY HUJJATLAR
  • ADABIYOTLAR
  • DASTUR HAQIDA
Powered by GitBook
On this page
  1. MA'RUZA MATNLARI
  2. 10. LUG'AT VA TO'PLAMLAR

10.1. To'plamlar

Previous10. LUG'AT VA TO'PLAMLARNext10.2. Lug'atlar

To'plam tartiblanmagan va indekslanmagan ma’lumot to’plami hisoblanadi va qayrilma qavslar ichiga yoziladi. Tarmoq ma’lumot turi boshqalaridan indexlanmaganligi bilan farq qiladi. Tarmoq to’plamida eng oddiy dasturni yozib ko’ramiz.

Keling endi shu to’plam ichidan “Python” elementini chiqarish dasturini yozib ko’ramiz.

Ko’rib turganingizdek to'plam o’zgaruvchisi bu obyektni qo’llab quvvatlay olmasligini aytmoqda chunki bu to’plamda index raqami mavjud emas. Lekin to’plam ichida bizga kerakli element bor yoki yo’qligini bilishimiz mumkin.

Yuqoridagi to'plam ma’lumotlar to’plami ichida “Python” elementi mavjud ekan, chunki dasturimiz True javobini chiqardi. Agar to’plam ichida biz izlagan element bo’lmasa dastur False javobini chiqaradi.

Bundan tashqari, Pythonda to’plamida foydalanishimiz mumkin bo’lgan bir nechta ichki metodlar mavjud. Ular quyidagilardan iborat.

Metod

Tavsif

add()

Tarmoqqa element qo’shadi

clear()

Tarmoqdagi barcha elementlarni olib tashlaydi

copy()

Tarmoqni nusxalaydi

difference()

Ikki yoki undan ortiq tarmoq orasidagi farqni o'z ichiga olgan tarmoqni chiqaradi.

difference update()

Joriy tarmoqdagi boshqa, belgilangan tarmoqqa kiritilgan elementlarni olib tashlaydi.

discard()

Belgilangan elementni olib tashlaydi.

intersection()

Ikkita tarmoqlar kesishgan tarmoqni chiqaradi.

isdisjoint()

Ikkita tarmoqni kesishmasi bor yoki yo’qligini chiqaradi

issubset()

Boshqa tarmoq joriy tarmoqni o’z ichiga oladimi yoki yo’qligini chiqaradi.

ssuperset()

Joriy tarmoq boshqa tarmoqni o’z ichiga oladimi yoki yo’qligini chiqaradi.

pop()

Tamoqdan elementni olib tashlaydi

remove()

Belgilangan elementni olib tashlaydi

union()

Tarmoq birlashmasini o’z ichiga olgan tarmoqni chiqaradi

update()

Tarmoqni yangi tarmoq bilan boyitadi.

Keling endi siz bilan yuqoridagi metodlar uchun dastur yozib ko’ramiz. Update metodidan foydalanib dastur yozamiz.

Demak update funksiyasi orqali to'plamga yangi bir to'plamni yoki elementlarni qo’shishimiz mumkin ekan. Keling endi discard usulidan foydalanib ko’ramiz, yuqorida aytib o’tilganidek bu metod orqali belgilangan elementni to'plamdan olib tashlash mumkin, yuqoridagi to'plamdan “Java” elementini olib tashlash dasturini yozamiz.

Dastur to'plamdan “Java” elementini olib tashladi. Siz ham tarmoq to’plamining boshqa metodlaridan foydalanib o’z dasturingizni yozib ko’rishga harakat qiling.